16

Renace jun aj k’amol b’e  chirix ak’ n’aleb´ Renace un referente de innovación

Li ak’ na’leb’, li yo chi wakliik sa’ junpaat, junelik yo xjalb’al ru li wank sa’ xb’een li ruchich’och’ ut jo’kan ajwi’ na xjumpaati li k’anjelak chiru li qayu’am, jo kan ut naq chixjunileb li ink’a te’ xchutub’ rib’ malaq te’ xtaaqi li nawom a’in, te’ kanaaq chi ixb’ej. Li tzolok na xch’utub’ rib’ ut na xtaaqi chixjunil li ak’ na’leb’ a’in, re xjalb’aleb’ xyu’am li komonil ut li poyanam, ab’anan naxkanab’eb’ chirix chixjunileb’ ajwi li komonil ut li poyanam maak’a’eb’ re. Chixjunil li esil ut nawom tz’aqal na’ok sa junaq ulul ch’iich’ malaq sa junaq li k’amb’il b’oqleb’.

‍

 

‍

Li qatenamit Watemaal naab’al li xmajelal wank, jun li tzolok ut li roksinkil li ak’ na’leb’. Jo’kan ut naq li Nimla Molam Aj K’anjel Chirix Kaxlan Xaml Renace, sa komonil rik’in li molam re b’oqok Fundación Telefónica ut li molam Juan Bautista Gutiérrez, xkab’la kiib’ na’jej re tzolok chirix a’k na’leb’ sa’ eb’ li k’aleb’aal Chiacam ut Sacsi Chiyó, re li teep Alta Verapaz, jo’ xkomon li k’anjel Chaab’il Tzolok. Ut k’auxlanb’il xyiib’ankil junjunqaq sa’ eb’ li k’aleb’aal wankeb’ sa’ xsutam li Nimla Molam Aj K’anjel Chirix Kaxlan Xaml; xk’eeb’al li xhuheb’ li kok’al re te’ tzolo’q, xk’eeb’al xk’anjelob’aal re k’utuk cho’q reeheb’ laj k’utunel, tenq re naq te tzolo’q li ink’a nake’ ruhank, ut xk’uub’ankil chi us li tzoleb’aal rik’in ak’ naleb’, re naq li poyanam kok’ ut saaj te’ xtzol roksinkil li ak’ na’leb’. Naraj naxye, xk’uub’ankileb’ chi us li k’aleb’aal wankeb’ sa’ ne’b’a’il re naq te ruhanq chi wakliik.

‍

“Li k’anjel yo chi uxk chaab’il tz’aqal, b’anaq heb’ li kok’al nake’ruhank chikan xsik’b’al ut xb’aanunkil li xk’anjel xjuneseb’. Sa’ xtiklajik chaq li k’anjel, laj tenq’anel re xsikb’al li k’anjel sa’ ulul ch’iich’, Internet xk’ab’a, a’an nab’aanunk re chixjunil li sik’om ut li k’anjel, anajwank ink’a chik”. mon li k”.

Li na’ajej xkauresimak aran chiacam jun may (20) li ulul ch’iich’ wank, ut nake’ roksi eb’ laj tzolonel wankeb’ sa xb’een raqal ut sa’ xkab’ raqal li tzolok, ut nake hulak aran junlaju (11) chi k’aleb’aal, o’k’aal xb’ele’oq’ob’ (3500) xk’ihal li poyanam yookeb’ roksinkil rajlal po li rochochil ak’ na’leb’ wank aran chiacam. Waqib’ xka’k’aal (26) li k’aleb’aal yookeb’ rilb’al rusilal li k’anjel a’in, li k’ub’k’uukeb’ sa naab’al ch’uut.

‍

‍

Re naq li tzolok te xk’ul li poyanam sa li xna’aj li ak’ na’leb’, aajel ru naq li nawhom xk’uub’amank ru sa’ li aatino’aal Q’eqchi’. li k’anjel a’in xb’aanu jun laj k’amol b’e wank sa li k’aleb’aal qawa Javier Tiul Gualná xk’ab’a’, re naq laj tzolonel ut laj k’utunel tnaw roksinkil chi chaab’il li ulul ch’iich’.

“Li na’bej ut yuwa’b’ej saheb’ sa’ xch’ool, b’anaq te raj elk chi uub’ej. yookeb’ xk’eeb’al reetal naq eb’ li kok’al, naab’al li na’leb’ yookeb’ xtzolb’al sa’ xk’ab’al li tzolok chirix ak’ na’leb’” raatin qawa’ Amilcar Maaz, aj jolominel reheb’ li tzoleb’aal.

Eb’ li poyanam re li k’ila k’aleb’aal, saheb’ sa’ xch’ool rik’in li rochochil li ak’ naleb’ xkab’lamank ut xtuqub’amank ru, ut nake’ xye naq li naleb’ a’in tk’am chaq li wakliik ut li usil wank sa’ li xk’aleb’aaleb’.